عکس هایی از حضور عوامل ، کارگردان و بازیگران سریال راز پنهان در نشست نقد و بررسی این مجموعه

حراجی

در نشست نقد و بررسی سریال «راز پنهان» که هشتم مرداد ماه با حضور بازیگران و عوامل این سریال برگزار شد، فلورا سام (نویسنده و کارگردان) بر علاقه‌‌ی خود بر تم فراموشی و قصه‌های معنوی که از فطرت انسان برمی‌آید، تاکید کرد.
عدم ترویج ساده‌انگاری، پرداختن به مسائل اجتماعی،‌ بودجه‌ی کم سریال و ممیزی‌های کاراکتر «ستاره» از مسائلی بود که در نشست سریال «راز پنهان» مورد بحث قرار گرفت.
به گزارش خبرنگار سرویس تلویزیون خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، سام درباره‌ی چگونگی رسیدن به داستان «راز پنهان» توضیح داد: سال‌ها پیش زمانی که دانشجو بودم نمایشنامه‌ای را از جان آنوی خواندم که نشان می‌داد فردی که فراموشی گرفته چطور یک زندگی جدید را شروع کرده و وقتی که می‌فهمد زندگی قبلی‌اش تا چه حد متفاوت بوده، سیر جالبی در داستان ایجاد می‌کرد. به اعتقاد من، محیط، اجتماع، خانواده و خود افراد در کنار یکدیگر موجودیت یک فرد را تشکیل می‌دهند؛ به همین دلیل هم در قصه‌ی «راز پنهان» سعی شده این مساله نشان داده شود که فرامرز فرد پاکی بوده و در کنار خانواده، ‌دوستان و اجتماع به شرایطی رسیده که روی او تاثیر گذاشته است.

فلورا سام و کامران تفتی در حال نشستن در پشت میز و شروع جلسه

بودجه «راز پنهان» بودجه‌‌ی دو سال قبل بود!
به گزارش ایسنا، در بخش دیگری از این نشست مجید اوجی ـ تهیه‌کننده سریال «راز پنهان» ـ درباره‌ی مراحل تولید این سریال و اینکه قرار نبوده سریالش ماه رمضانی باشد، گفت: سال گذشته بعد از سریال «ناز و نیاز» که در شب‌های قدر پخش شد و مورد استقبال قرار گرفت، باعث شد این سریال پیشنهاد شود. مبنا هم این بود که یک سریال ۲۰ قسمتی برای کنداکتور پاییز شبکه یک باشد. اما وقتی که به ماه رمضان رسیدیم دو گزینه اصلی وجود داشت یکی «راه طولانی خانه» و دیگری «راستش را بگو» اما مجموع اتفاقاتی که در سازمان افتاد به این جمع‌بندی رسید که موضوع سریال «راز پنهان» برای این ایام مناسب‌تر است و باعث شد که «راه طولانی» قبل از ماه رمضان و «راستش را بگو» بعد از این ماه پخش شود.
او درباره‌ی کارگردانی فلورا سام نیز توضیح داد: پیشنهادی که سازمان به من داد این بود که فلورا سام این کار را کارگردانی کند. در حقیقت این پیشنهاد از سوی سازمان صداوسیما داده شد نه من.
مجید اوجی بودجه‌ی سریالشان را بودجه دو سال قبل عنوان کرد و افزود: ۹۵ درصد بازیگرانی که انتخاب کردیم به سریال آمدند اما همه‌ی آن‌ها نیمی از دستمزدشان را گرفتند زیرا بودجه سریال ما دقیقا بودجه‌ای است که دو سال پیش با آن «توطئه فامیلی» را ساختم و حتی یک رالل هم بیشتر نبود. همه‌ی بچه‌هایی که با ما همکاری کردند نهایت لطف را داشتند و بازیگران و عوامل تنها نیمی از دستمزدشان را گرفتند.

فلورا سام کارگردان و نویسنده سریال راز پنهان

«راز پنهان»، قصه فترت انسان‌هاست
سام ادامه داد: من دوست داشتم به بحث گناه هم در داستان پرداخته شود؛ چرا که هر چیزی که ما انجام می‌دهیم نه فقط روی ما بلکه روی خانواده، اجتماع و دنیای اطراف ما تاثیر می‌گذارد. پس ما نمی‌توانیم بگوییم انجام یک گناه فقط مربوط به خودمان است. به علاوه این نکته هم برایم مهم بود که نشان دهم هر جا خطایی در جامعه صورت می‌گیرد در کنار آن با یک مساله مواجه خواهیم شد؛ مثلا اگر اختلاس یا رشوه‌خواری در نظام مالی وجود دارد، در کنار آن شخصیت‌هایی مثل ستاره (با بازی لیلا بلوکات) هستند که او را مجبور به چنین کاری می‌کنند.
کارگردان و نویسنده «راز پنهان» همچنین درباره‌ی تعدد شخصیت‌های سریالش توضیح داد: این تعدد لازم بود. چون ما باید فرامرز را می‌دیدیم که در مواجهه با تمام اتفاقات چه کار می‌کند. او وقتی در بیمارستان به هوش می‌آید یک بچه ۳۵ ساله است با این تفاوت که هیچ گذشته‌ای ندارد. من نمی‌توانستم شخصیت‌های فرعی را از قصه جدا کنم اما این شخصیت‌ها به نشان دادن گذشته فرامرز بسیار کمک می‌کردند.
او ادامه داد: من می‌خواستم سریالم نمونه‌ای از اجتماع ما باشد که همه نوع آدمی در آن وجود داشته باشد. یعنی این طور نباشد که همه‌ی آدم‌ها از قشر پایین یا بالا باشند. سعی کردم از تمام چیزهایی که می‌شود در قصه استفاده کنم. به علاوه برایم خیلی مهم بود که همراه با فرامرز زندگی جدیدی را شروع می‌کند اطرافیانش هم تغییر می‌کنند.

فلورا سام همچنین تاکید کرد: قصه «راز پنهان» قصه آدم‌ها و قصه فطرت آدم‌هاست. هیچ آدمی به تنهایی خوب یا بد نمی‌شود به همین دلیل هم همه‌ی آدم‌های دور و بر فرامرز خاکستری هستند. خاکستری بودن شخصیت‌های جامعه یک واقعیت است که آن را در قصه نیز می‌بینیم.برای یک تغییر مثبت در زندگی همه باید تغییر کنند. مثلا ماهرخ و پدر و مادر فرامرز همه در کنار هم هستند این طور نیست که گناه مختص یک نفر باشد اگر مردی مقصر است قطعا همسر او هم مقصر است. نه اینکه چون من یک نویسنده زن هستم همه گناه را به گردن مرد بیندازم. ماهرخ هم شخصیتی است که باید بفهمد اشتباه کرده است.
او تم فراموشی را تم مورد علاقه‌اش در داستان‌ها خواند و افزود: این تم را دوست دارم اما مهم این است که چه حاصلی برای من در داستان دارد اگر فراموشی در «تا رهایی» ۱۰ روز طول می‌کشد در اینجا یک فراموشی دایم است یعنی مغز از نظر خاطرات صفر است و بدترین چیزی که ممکن است برای یک آدم وجود داشته باشد این است که گذشته‌اش تاریک و سیاه باشد.
فلورا سام در بخش دیگری از سخنانش به شغل شخصیت‌های داستان «راز پنهان» اشاره کرد و گفت: شغل بعضی‌ها مربوط به قصه است مثلا امیرعلی باید پلیس می‌بود. اما شغل داریوش ارجمند که بازنشسته ارتش بوده، نشان می‌دهد مسایل زیادی وجود دارد که آدم‌هایی که هشت سال جنگیده‌اند را اذیت می‌کند. هر چند خیلی به این مساله نپرداخته‌ام ولی این دل شکستگی در کاراکتر داریوش ارجمند در قصه وجود دارد.

علیرضا جلالی تبار

کامران تفتی و فلورا سام

فلورا سام به دنبال کوبیدن مردسالاری نیست
به گزارش ایسنا، داریوش ارجمند نیز که در نشست روز گذشته حاضر بود، گفت: در بخش نویسندگی و کارگردانی جامعه‌ی ما بانویی پیدا شده که متفاوت از دیگران کار می‌کند. او منطقی، درست و با اعتقاد کار می‌کند. به دنبال کوبیدن مردسالاری و نمایش بحث‌های فمنیستی نیست. کماینکه در کار قبلی‌اش هم ارزش‌های زیادی متبلور بود. در این کار هم همین طور است.
او ادامه داد: اگر برای ما قیامتی غیر از قیامت وعده داده شده مطرح بود، به جایی می‌رسیدیم که فرامرز رسید. در عرفان ما هم زنده شدن در مردن است. این مردن در بسیاری از چیزهایی است که در فطرت ما نیست. عرفان ما این را خیلی خوب می‌داند. آنچه که ما در این مردن می‌میرانیم برای کشتن بخش‌های شیطانی وجودمان است. درست مثل رمل که حاجی‌ها در حج شیطان را از خودشان دور می‌کنند.

ارجمند خاطرنشان کرد: قصه‌ای که سام به من داد قصه من است. برای همین آن را خیلی دوست دارم. یعنی قصه آدم‌هایی که گذشته دارند. شاید نمونه موفق جهانی آن لاست است که کسانی با کوله‌باری از گناهان گذشته خود در جایی افتادند. سام هم همین مساله را در ارتباط با فرامرز به وجود آورد. به اعتقاد من خدا فرامرز را خیلی دوست داشته که یک روز او را می‌میراند تا در حیات بعدی‌اش متوجه فرصتی که به او داده شده شود. همه ما باید فرصت مردن را به خودمان بدهیم و رمضان فرصت میراندن است.
وی افزود: شناخت دوباره حرفی است که مختص رمضان است شاید انتخاب این سریال برای رمضان تلویزیون هم دلیلش همین بوده است. فرامرز فکر می‌کرده همه چیز سر جایش بوده ولی او می‌میرد و برمی‌گردد. کسانی هم که از نظر پزشکی مرده‌اند و زنده شده‌اند همگی آدم‌های دیگری شده‌اند و این باعث تولد دوباره‌شان شده است.

*** «راز پنهان»، سکوت را به ما یاد می‌دهد
در ادامه‌ی این نشست کامران تفتی ـ بازیگر نقش امیرعلی ـ نیز از تجربه‌ی همکاری‌اش با فلورا سام، گفت: سریال «ناز و نیاز» به قدری تجربه خوبی بود که باعث شد من در این سریال نیز بازی کنم. این شخصیت یک کاراکتر خاکستری است که دلم می‌خواست نقش آن را بازی کنم. فلورا سام هم قلم خوبی دارد و مجید اوجی نیز جزو پرچمداران سریال‌های درست از تلویزیون است. من با افتخار سر این کار آمدم و تک تک ما به خاطر درست بودن تمام فاکتورها به «راز پنهان» آمدیم.
او ادامه داد: با نویسنده‌ای سروکار داریم که تم فراموشی را به خوبی می‌شناسد و همین قدر با این تم آشناست که من با شخصیت بورخس و لورکا آشنا هستم. شرایط کار با مجید اوجی و فلورا سام به قدری حرفه‌یی و آرمان‌گرایانه است که هر کسی جز من هم این کار را انجام می‌دهد از بزرگترها مثل داریوش ارجمند و پروانه معصومی گرفته تا بازیگران تازه نفس‌تر مثل حمیدرضا محمدی.

داریوش ارجمند – فلورا سام – لیلا بلوکات – کامران تفتی – علیرضا جلالی تبار

شروع و پیشرفت قصه، منطقی بود
علیرضا جلالی تبار بازیگر نقش فرامرز نیز دیگر بازیگری بود که در نشست روز گذشته حضور داشت. او درباره فعالیتش در «راز پنهان» توضیح داد: فیلمنامه این سریال در پرداخت، شرایط متنوعی لازم دارد که این اتفاق فراموشی به ثمر بنشیند. در ابتدا من چند سوال کلیدی درباره اینکه حافظه فرد چطور از بین می‌رود و آیا مهارت‌ها همچنان حفظ می‌شود از فلورا سام پرسیدم. که او نیز توضیح داد با یک پزشک مشورت کرده و ممکن است چنین فرآیندی اتفاق بیفتد. این چنین شد که فرآیند بازسازی فرامرز کاملا منطقی شد. به علاوه تیم خوبی که جمع شده بود باعث شد با خیال راحت کار را شروع کنیم و قبل از اینکه بعد از یک پروژه سخت استراحتی انجام دهم، به «راز پنهان» پیوستم.

او ادامه داد: تقابلی که در زندگی فرامرز وجود دارد تقابل فرامرز با زندگی گذشته‌اش است و وقتی که او به گذشته‌اش پی می‌برد زجر می‌کشد اتفاقات جدیدی نیز در این روند رخ می‌دهد که باعث پررمز و راز شدن فرامرز قصه است.
جلالی تبار تاکید کرد: در ژانری که با حادثه شروع می شود خیلی سریع از حادثه به سراغ قصه اصلی برویم و گرنه اگر قرار بود این اتفاق نیفتد باید چندین قسمت دیگر را طی می‌کردیم و بعد از همه قسمت‌ها بود که فرامرز به جایی می‌رسد که الان در آن حضور دارد. او در ابتدا فکر نمی‌کند چه آدم بدی بوده و عمق قصه را نمی‌داند. شروع و پیشرفت او در قصه به نظر من کاملا منطقی بود.
در ادامه این بحث فلورا سام مثالی از یک نمونه واقعی یک مورد فراموشی زد که به کما رفته حافظه‌اش را از دست داده اما مهارت‌های شغلش را از دست نداده است

عکس لیلا بلوکات

*** شخصیت ستاره، پرخطرترین بخش کار است
لیلا بلوکات ـ بازیگر نقش ستاره ـ نیز در صحبت‌های کوتاه به نقشش اشاره کرد. او درباره ممیزی‌هایی که به کاراکتر ستاره خورده است توضیح داد: کاراکتر من بیشترین ممیزی را خورد و در چند قسمتی هم که پخش شده بسیاری از دیالوگ‌هایم حذف شد. این بخش پرخطرترین بخش کار است. نخستین بار است که فلورا سام چنین ریسکی کرده امیدوارم مردم فکر نکرده باشند که کاراکتر ستاره شخصیت منفور و خیلی بدی است؛ امیدوارم در آینده با او همذات‌پنداری شود.
در ادامه‌ی این بحث داریوش ارجمند گفت: کاراکتر ستاره ریسک نبوده بلکه ضرورت قصه بوده و اگر آن را از قصه برداریم قصه پایین می‌ریزد. به همین دلیل ستاره ضرورت قصه است و تنها جایی که در قصه نگاه اجتماعی خوبی دارد زندگی ستاره است که ما را متوجه یک واقعیت دردناک در جامعه می‌کند. به علاوه چون فلورا سام نویسنده‌ی خانم است، نخواسته ننه من غریبم بازی در بیاورد. چنین شخصیت‌هایی در جامعه ما هست ولی ستاره با نزاکت‌ترینشان است. قبلا در سینمای ما چنین کاراکترهایی بودند که وقتی با خانواده به سینما می رفتیم باید در سینما سرمان را پایین می‌انداختیم.
ارجمند تاکید کرد: به این دلیل می‌گویم که ستاره با مهارت نوشته شده که ادای بد بودن را درمی‌آورد ولی دختر بدی نیست. او در بخشی از داستان آرزویش را به مادرش می‌گوید که تمام کلید قصه همین است. او معضلاتش را در داستان می‌گوید. دختر بدی نیست ولی به دلیل اینکه جامعه‌ی ما کاری می‌کند که ادای بد بودن را دربیاورد او هم همین کار را می‌کند.
بلوکات نیز با تایید این حرف گفت: همین مساله بود که باعث شد نقش ستاره را قبول کنم. اگر شناخت فلورا سام برای کار در کاراکتر ستاره نبود، بازی کردنش برای من نوعی ریسک بود ولی او طوری نقش را نوشت که باعث شد که دل بیننده برای او بسوزد.

*** ساده‌انگاری و باورهای قرون‌ وسطایی در «راز پنهان» وجود نداشت
به گزارش ایسنا، نشست سریال «راز پنهان» با محوریت شخصیت فرامرز و سریال‌های ماه رمضانی ادامه پیدا کرد. فلورا سام درباره فرامرز توضیح داد: آدم‌های اطراف فرامرز نمی‌دانند که او فراموشی دارد بلکه فکر می‌کنند اخلاقش عوض شده است و فرامرز به خاطر حفظ خودش مجبور است که نگوید فراموشی گرفته است.
علیرضا جلالی تبار نیز توضیح داد: فرامرز برخلاف جامعه اطرافش شنا می‌کند و می‌تواند قصه را پیش ببرد. او نیاز حیاتی دارد که نیاز به دانستن است و به قدری دنبال این نیاز می‌رود که ذره ذره خودش را از بین می‌برد و پخته‌خوری نمی‌کند. غیر پخته‌خوری باعث شده این سریال شبیه هیچ یک از مجموعه‌های دیگر رمضانی نباشد. در جایی ریشه‌ای‌تر برخورد کرده که لزوم سکوت است. فرامرز نوعی مردن را تجربه می‌کند و لازم دارد به خودش نمره قبولی بدهد. اما در طول داستان با مسایل زیادی مواجه می‌شود. نوع داستان طوری بوده که اگر خارج ماه رمضان هم پخش می شد پیام عید فطر را داشت.
سام نیز خاطرنشان کرد: موقعی که نوشتن سریال را شروع کردم قصدی برای ماه رمضان نداشتم بلکه یک نگاه کلی به انسان، فطرت و بازگشت به خویش داشتم؛ معتقد نیستم که این مضمون‌ها فقط در ماه رمضان باشد و در غیر از ماه رمضان نباشد. هر کاری که انجام می‌دهم دوست دارم در ذهن بیننده چیزی به جز سرگرمی بماند. در نتیجه نگفتم به جای فطرت به مثلث‌های عشقی که این روزها باب شده بپردازم. این روزها به دلیل هجوم مسایل فرهنگی بیننده‌های ما کمی سطحی‌نگر شده‌اند اما وقتی که یک اپیزود از «راز پنهان» تمام می‌شود بیننده مجبور است چند دقیقه‌ای فکر کند برخلاف ماهواره که هجمه فرهنگی است و مخاطب فقط می‌خواهد ببیند چه اتفاقی در قصه می‌افتد. به اعتقاد من اینکه آدم‌ها بتوانند خودشان را در درام پیدا کنند از ویژگی‌های یک درام است.

داریوش ارجمند

داریوش ارجمند هم تاکید کرد: اینکه کار ارزشی فقط در ماه رمضان باشد و بقیه‌اش لودگی و مضحکه باشد، غلط است. ما چگونه می‌توانیم یازده ماه کارهای غیراعتقادی را با یک ماه تمام کنیم. درست است که تماشاچی که در ماه رمضان و بعد از افطار آن را نگاه می‌کند ممکن است چنین مسایل اعتقادی بیشتری به دلش بچسبد؛ اینجا فصل بهتری است اما باید در همه سال مبلغ این چیزها باشیم نه اینکه ۲۰ روز مانده به ماه رمضان شروع کنیم و به کار بپردازیم. به اعتقاد من این مجموعه می‌توانست در غیر ماه رمضان هم پخش شود.

لیلا بلوکات در سریال راز پنهان

علیرضا جلالی تبار

علیرضا جلالی تبار در پایان این بحث تاکید کرد: یکی از وظایف تلویزیون پرورش دادن مخاطب حرفه‌یی است. اینکه یک سریال برای کشور همسایه که ۹۰ درصد مردم آن کشاورز است ساخته می‌شود و در جامعه ما که بیشتر جمعیت آن دانشجویان و تحصیلکردگان هستند مخاطب جذب می‌کند چندان جالب نیست و نشان می‌دهد ما تعلل کرده‌ایم. وقتی من راز پنهان را می‌خواندم هر چند صفحه باید به عقب برمی‌گشتم تا روابط را مرور می‌کردم این باور قرون وسطایی که بهشت و جهنم را نشان دهیم در سریال ما وجود نداشت و ساده‌انگاری دینی نداشتیم. تیمی دور هم جمع شده بود که مخاطب برایش مهم بود.

کامران تفتی تاکید کرد: من این سریال را خیلی دوست دارم. اولین سریالی بود که من خواندم که خیلی ساده از تکرار روزمرگی‌ها به سمت مسایل معنوی می‌رود. هیچ شعاری در این سریال نمی‌شنویم و به نظرم تمثیل‌هایی مثل درخت گناه که در سریال به کار رفته، جزو خلاقیت‌هایی است که در آن می‌بینیم.
این بازیگر همچنین اذعان کرد: چون ما در ایران همدیگر را قبول نداریم روی نظرمان بر کارهای دیگران تاثیر می‌گذارد و به این مطلب دقت نمی‌کنیم که مثلا یک افسر بازنشسته ارتش گل می‌کارد این ریزنشانه‌هایی هستند که وقتی در داستان جلوتر برویم خیلی عیان‌تر نشان داده می‌شود من این سریال را خیلی دوست داشتم چون در یک روایت ساده تمام آسیب‌های اجتماعی را که در آن هستیم را نشان می‌دهد و در عین واقع‌گرایی به ما نشان می دهد که باید به هم گوش کنیم. همه ما دوست داریم یک سریال تند و پراتفاق باشد و دنبال گاف و اشتباه هستیم اما یکی از مهمترین اتفاقات این سریال این است که سکوت را به ما یاد می‌دهد. تلاش راز پنهان این است که به آینه نگاه کنیم و ببینیم چقدر خودمان هستیم.
او درباره شخصیت امیرعلی نیز گفت: امیرعلی مثل خواننده‌ای است که قرار است اوج بگیرد و در اوج فریاد بزند که کسی باور نکند. او باید پلیس باشد و این مساله به درستی در سریال نشان داده شده است او خیلی دقیق شخصیت‌پردازی شده و پیچیدگی دارد. لازم نیست حتما پلیس بی‌عیبی باشد. او مثل بقیه آدم‌ها عیب هم دارد. او نقش پیچیده و واقعی است که در آوردن آن کار سختی بود.